Start w dorosłość

Usamodzielnić mogą się osoby, które ukończyły 18 lat i postanowiły opuścić pieczę zastępczą (dom dziecka, rodziny zastępcze itp.) w której do tej pory przebywały. Osobę, która rozpoczęła proces usamodzielniania, podjęła decyzję o opuszczeniu pieczy zastępczej, nazywa się „osobą usamodzielnianą”.

Osobie usamodzielniającej się udzielana jest pomoc pieniężna na:

a) kontynuowanie nauki,
b) usamodzielnienie,
c) zagospodarowanie;

oraz pomoc w uzyskaniu:

a) odpowiednich warunków mieszkaniowych,
b) zatrudnienia

a także w razie potrzeby pomoc prawną i psychologiczną.

Pomoc na kontynuowanie nauki, usamodzielnienie oraz zagospodarowanie jest przyznawana osobie usamodzielnianej, która przebywała w pieczy zastępczej przez okres co najmniej:

1) 3 lat – w przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą spokrewnioną (rodzina zastępcza w postaci dziadków lub starszego rodzeństwa),

2) 1 roku – w przypadku osoby usamodzielnianej, opuszczającej rodzinę zastępczą niezawodową, rodzinę zastępczą zawodową, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo-wychowawczą, lub regionalną placówkę opiekuńczo-terapeutyczną.

Pomoc na kontynuowanie nauki, podobnie jak pomoc na usamodzielnienie, jest przyznawana na wniosek osoby usamodzielnianej u kierownika Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w powiecie z którego pochodzi ta osoba. Jeśli przed umieszczeniem w pieczy zastępczej osoba usamodzielniana mieszkała w innym powiecie niż ten, w którym obecnie przebywa, należy wówczas złożyć wniosek do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie, które znajduje się w powiecie, w którym osoba ta mieszkała przed trafieniem do pieczy zastępczej. Warunkiem przyznania pomocy na kontynuowanie nauki i usamodzielnienie jest posiadanie zatwierdzonego indywidualnego programu usamodzielnienia.

Pomoc na kontynuowanie nauki przyznaje się i wypłaca za co miesiąc, począwszy od miesiąca, w którym został złożony wniosek o przyznanie pomocy.

Pomoc na zagospodarowanie jest to świadczenie pieniężne przyznawane na zakup sprzętu niezbędnego do rozpoczęcia samodzielnego życia – jak pralka, lodówka czy kuchenka.

Wniosek o przyznanie pomocy na zagospodarowanie oraz o udzielenie pomocy w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, lub w uzyskaniu zatrudnienia, składa się w powiecie właściwym ze względu na miejsce osiedlenia się osoby usamodzielnianej. Przez miejsce osiedlenia rozumie się powiat, w którym osoba usamodzielniająca się planuje zamieszkać na stałe.

Warunkiem przyznania pomocy na kontynuowanie nauki i na usamodzielnienie jest złożenie wniosku oraz posiadanie zatwierdzonego indywidualnego programu usamodzielnienia.

Program usamodzielnienia układa osoba usamodzielniana wraz ze swoim opiekunem usamodzielnienia.

Każda osoba usamodzielniająca się co najmniej rok przed osiągnięciem przez nią pełnoletności wskazuje osobę, która podejmuje się pełnienia funkcji opiekuna usamodzielnienia oraz przedstawia pisemną zgodę tej osoby.

Indywidualny program usamodzielnienia jest opracowywany przez osobę usamodzielnianą wspólnie z opiekunem usamodzielnienia, co najmniej na miesiąc przed osiągnięciem przez osobę usamodzielnianą pełnoletności, a następnie jest zatwierdzany przez kierownika powiatowego centrum pomocy rodzinie powiatu, z którego pochodzi.

Po zakończeniu realizacji indywidualnego programu usamodzielnienia osoba usamodzielniana wraz z opiekunem usamodzielnienia i kierownikiem powiatowego centrum pomocy rodzinie powiatu, z którego pochodzi dokonują oceny końcowej procesu usamodzielnienia.

Jest to pomoc pieniężną wypłacana po ukończeniu nauki. W uzasadnionych przypadkach można tę pomoc wypłacić w trakcie nauki.

Pomoc pieniężna na usamodzielnienie przysługuje:

– na wniosek osoby usamodzielnianej zaopiniowany przez opiekuna usamodzielnienia;

– jeżeli osoba usamodzielniana zadeklaruje się pisemnie, że pomoc ta zostanie przeznaczona na zaspokojenie ważnej życiowej potrzeby, w szczególności na polepszenie warunków mieszkaniowych, stworzenie warunków do działalności zarobkowej, w tym podniesienie kwalifikacji zawodowych, pokrycie wydatków związanych z nauką (innych niż wydatki związane z pomocą pieniężną na kontynuowanie nauki) i osoba usamodzielniana realizuje założenia programu usamodzielnienia;

– mieści się w kryterium dochodowym uprawniającym do przyznania tej pomocy.

Pomoc na usamodzielnienie oraz pomoc na zagospodarowanie jest przyznawana osobie usamodzielnianej, której dochód miesięczny (za dochód rozumie się pieniądze otrzymywane z tytułu alimentów, renty lub wynagrodzenia za pracę) nie przekracza kwoty 1200 zł.

*) Na podstawie Ustawy z dnia 9.06.2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2015, poz. 332) Dział IV, Art. 140 - 153